Zbiorowa mogiła żołnierzy 74 Pułku Piechoty Poległych w Bitwie 3 września 1939r.
Mogiła to miejsce upamiętniające stoczoną 3 września 1939 r. bitwę wojsk niemieckich z żołnierzami polskimi z 7 Dywizji Piechoty Wojska Polskiego na polach wsi Dębowiec. Do wycofujących się w okolice Janowa Polaków usytuowani na wzgórzu kościelnym Niemcy otworzyli ogień z broni maszynowej. Rozpoczęła się bitwa, w trakcie której zginęło 39 polskich żołnierzy z 74 Górnośląskiego Pułku Piechoty z Lublińca i 2 cywili. Niemcy stracili 108 żołnierzy, których pochowano na placu kościelnym. Na pochówek Polaków wydano zgodę dopiero po 6 dniach. Odbył się on na polu Antoniego Wolskiego – usypano mogiłę i postawiono tablicę z 19 nazwiskami spisanymi z nieśmiertelników, które udało się odczytać. Później mogiłę ogrodzono i postawiono drewniany krzyż. W 1958 r. ówczesne władze przeprowadziły częściową ekshumację (szczątki zostały wywiezione do Gliwic i ślad po nich zaginął), zlikwidowano krzyż i ogrodzenie, a mogiłę nakazano rozplantować. Mieszkańcy Dębowca po jakimś czasie powtórnie usypali mogiłę, zaś nocą postawili nowy krzyż i ogrodzenie. Nie udało się jednak odtworzyć listy poległych. Dopiero w latach 90., z inicjatywy Urzędu Gminy w Poraju, postawiono pomnik z nazwiskami wszystkich żołnierzy 7 Dywizji Piechoty poległych w okolicy. Od lat 80. ubiegłego wieku opiekę nad mogiłą objęła młodzież ze Szkoły Podstawowej w Choroniu. Co roku, w pierwszą niedzielę września, przy mogile odprawiana jest msza polowa.
Obok mogiły wybudowano ogólnodostępne miejsce integracji mieszkańców, służące celom rekreacyjnym, zawierające elementy małej architektury, plac zabaw dla dzieci, siłownię zewnętrzną dla dorosłych, a także ławki parkowe i ciągi komunikacyjne.
Adres: 42-360 Dębowiec
